 |
|
C3:kanitlar 10
Zaman Çizelgesi
Yerkürenin ve üzerinde yaşayanların yaşı birbirini tamamlayan iki kanıt dizisi tarafından belirlenir: göreli tarihlendirme ve sayısal (ya da radyometrik) tarihlendirme.
- Göreli tarihlendirme fosilleri yeryüzünün katmanları içindeki konumlarına bakarak zamana bağlı bir sıraya koyar. Şekilde gösterildiği üzere, alt katmanlarda bulunan fosiller diğerlerinden önce çökelmiştir bu durumda en eski fosiller olmaları gerekir (bu kurala "superposition principle" yani "üstüne koyma ilkesi" denir). Ancak bazen bu kural işlemez, çünkü katmanlar yatay olarak çökelmemiş ya da ters dönmüş olabilir.
Durum buysa fosil barındıran katmanları tarihlendirebilmek için elimizde üç yöntem daha vardır: bölgesel mirasçılık, kestirme yollu ilişkilendirme ve içeriklendirme.
Dünyanın dört bir yanında katmanların incelenmesi ve karşılaştırılması bize neyin önce neyin sonra gerçekleştiğini gösterir. Ancak fosillerin yaşını daha kesin bir biçimde tayin edebilmek için daha fazla kanıta ihtiyacımız vardır.
- Radyometrik tarihlendirme uranyum, potasyum, rubidyum ve karbon gibi radyoaktif elementlerin bozunmasına dayanır. Çok eski kayalar volkanik malzemenin incelenmesiyle tarihlendirilir. Şekilde gösterildiği üzere, fosil barındıran bir tabakanın altında ve üstünde bulunan volkanik kül katmanlarını değerlendirerek “bu fosil X yıldan daha yaşlı ancak Y yıldan daha genç” diyebiliriz. 50.000 yıldan genç tortul kayaçlar ise radyoaktif karbon içeriklerine göre tarihlendirilebilirler. Yerbilimciler dünyanın çeşitli yerlerindeki kayaları sayısal tarihlendirmeye dayanarak tarihlendirmiş ve bir jeolojik zaman ölçeği oluşturmuşlardır.
| 
|
|
|
|
