Evrim 101Y:Laboratuvarda yapay seçilim

Laboratuvarda yapay seçilim

Biz insanlar, binlerce yıldır evrim sürecini etkilemekteyiz: Gerek doğal çevrede neden olduğumuz değişimler nedeniyle, gerekse hayvan ve bitkileri evcilleştirirken yürüttüğümüz yapay seçilim yoluyla. Ancak yapay seçilim çiftçilere mahsus değildir - pek çok araştırmacı da laboratuvarlarında yapay seçilimle evrimi ayrıntılı biçimde belgelemişlerdir.

Lepisteslerin üzerlerindeki benekler yapay seçilim yolu ile değiştirilebilir.

John Endler adlı araştırmacının düzenlediği mikroevrim deneyleri güzel bir örnektir: Endler, seçilim yoluyla lepisteslerin üzerlerindeki beneklerin değişmesini sağlamıştır. Deneyleri anlamak için üç bilgi önemlidir: Birincisi, lepisteslerin benekleri büyük oranda genler tarafından belirlenir. İkincisi, lepisteslerin bulundukları ortamın renklerine benzemelerini sağlayıp, daha az görünür kılan benekler, onları avcılarından korur. Üçüncüsü, lepistesleri ortamdan farklı, daha görünür kılan benekler, onların eşlerinin ilgisini çekmelerini sağlar. Endler, laboratuvarındaki yapay havuzlara, benzer lepistes popülasyonları yerleştirdi. Bütün havuzlara avcılar da koydu. Ancak bazı havuzların diplerindeki çakıllar küçük, bazılarındakiler büyüktü. Aşağıda Endler’in deneyi basitleştirilerek gösterilmiştir.

15 nesilden daha kısa süren seçilimin ardından, farklı havuzlarda bulunan lepisteslerin benek şekilleri seçilimin sonucu olarak oldukça farklılaştı. Etrafta avcılar olduğu için, lepistesler bulundukları ortama benzeyecek şekilde evrildiler.

Daha sonra Endler, aynı havuz düzenekleri ile ama bu sefer avcı kullanmadan ikinci bir deney yaptı.

Avcı olmadığında sonuç ilk deneyin tersi yönündeydi: Bulundukları ortamdan ayırt edilebilen ve böylece dişilerin ilgisini çekebilen erkek lepistesler lehine bir eşeysel seçilim yaşanmıştı.

Ana Sayfa

Gezintinin sonu Kapatmak için tıklayınız

Lepistes resmi Cara Gibson ve Katie McGhee’ye aittir.