Evrim 101Y:Gelişimsel değişim biçimleri 2

İçindekiler

Gelişimsel değişim biçimleri (2/2)

• Farklızamanlama

Farklızamanlama gelişimsel olayların zamanlamasındaki değişimdir. Örneğin, zamanlamadaki bir değişim vücudun gelişimini yavaşlattığı halde, üreme sisteminin olgunlaşma hızını etkilemeyebilir. Böylesi bir değişimin sonucunda canlının ergin biçimi, atasının ergin değil genç haline –atasal genç biçime- benzer .

Semenderler, gelişimleri sırasında tüysü bir yapıya sahip, dış solungaçları olan bir larva evresinden geçerler (solda). Çoğu semender, ergin biçime başkalaştığı zaman solungaçlarını kaybeder (ortada). Meksika’da yaşayan bir tür köstebek semenderi (“axolotl”) ise farklızamanlama sayesinde, tamamen erginleştiğinde dahi hâlâ gençlerdeki gibi solungaçlıdır (sağda).

• Farklıölçekli büyüme

Farklıölçekli büyüme, canlının bir özelliğinin büyüme hızının, diğer özelliklerine kıyasla değişmesidir. Örneğin, yarasaları ortaya çıkaran evrimsel değişimlerden bazılarını farklıölçekli büyüme ile açıklayabiliriz. Yarasa kanatları, aslında çok uzun parmaklı, bu parmaklar arasında da deri gerilmiş pençelerdir. Böylesi kanatların evrilmesi için ya parmak kemiklerinin büyüme oranının yarasa vücudunun geri kalanına kıyasla artması, ya da vücudun kalan kısmının büyüme oranının parmaklara kıyasla azalması gerekir. Her iki durum da farklıölçekli büyümeye denk düşer.

Gelişimsel değişim biçimleri (1/2)

Gezintinin sonu Kapatmak için tıklayınız

Semender larvası resmi için Jeff LeClere’ye, kalan semenderi resmi için Greg Sievert’e, “axolotl” resmi için Barbara Shardy’e, yarasa resmi için Ben Waggoner’e teşekkür ederiz