A14b:uyarlanim degil

İçindekiler

<< önceki | sonraki >>

Uyarlanım değil

Bir çiçeğin taç yaprağının şeklinden, köpeğimizin yatıp uyumadan önce kendi etrafında dönerek daire çizme davranışına, komşumuzun açık kızıl saçına kadar herşeye uyarlanma açıklamaları getirmek genellikle hoşumuza gider. Uyarlanma açıklamaları yapabiliriz, ancak dikkate alınması gereken başka açıklamalar da vardır. Bir kalıtsal özellik aşağıdaki uyarlanım olmayan tarzda özelliklerden biri olabilir:

• Şansa bağlı bir sonuç.

Neden bir proteinde GGC baz dizisi başka bir amino asiti değil de glisin amino asidini şifreler? Çünkü şans eseri bu şekilde şifrelemeye başlamıştır ve devam etmiştir. Biz de bu şifreleme şeklini ortak atadan kalıtım yolu ile almışız. Yoksa, GGC ile glisin arasında özel bir ilişki bulunmamaktadır. Bu sadece geçmişte şans eseri ortaya çıkmış ve böyle kalmıştır.

• Başka bir karakterin yan ürünü.

Kan neden kırmızıdır? Bunun nedeni kırmızı kanlı memelilerin sağ kalmayı yeşil kanlı memelilerden daha iyi başarması değildir. Kanın kırmızılığı, kırmızı ışığı yansıtmasını sağlayan kimyasından ileri gelir. Kanın kimyası bir uyarlanım olabilir, ancak kırmızılığı kendi başına bir uyarlanım değildir.

• Vakti geçmiş bir uyarlanım.

Bazı kalıtsal özellikler şimdiki çevresel koşullara değil, geçmişteki bir ortama uyarlanımdır. Örneğin bilim insanları, sukabağı ağacının (Orta ve Güney Amerika ile Karayipler’de yerli bir tür bitki) büyük ve kalın kabuklu meyvesinin, gomfoterler gibi büyük memeliler ağacın tohumlarını çevreye saçabilmesi yönünde ortaya çıkmış bir uyarlanım olduğu hipotezini ileri sürmüşlerdir. Ne yazık ki, gomfoterler 10.000 yıl önce ortadan kalktı. Eğer bu hipotez doğru ise meyvenin bu özellikleri tohumların dağılması için o zamanlar bir uyarlanımdı ama artık değildir.

Nesli tükenmiş gomfoterin bir ressam tarafından çizimi

Günümüzde yaşayan bir sukabağı meyvesi

• Bir ardıl uyarlanım.

Ardıl uyarlanım bir işleve sahip olan ama başlangıçta doğal seçilimle şimdiki kullanımı için oluşmamış bir özelliktir. Bu özellik farklı bir işlev için doğal seçilim tarafından ortaya çıkarılmış ve şimdiki işlevine sonradan sahip olmuş olabilir. Örneğin, tüyler aslında yalıtım amacıyla seçilmiş olabilir ama sonradan uçuş için kullanılmaya başlanmıştır. Bu durumda, tüyün genel yapısı yalıtım için bir uyarlanımdır ve uçuş için bir ardıl uyarlanımdır.

• Genetik sürüklenmenin sonucu.

Popülasyonlarda bulunan genetik değişkenliğin bir kısmı seçilim değerini etkilemez. Örneğin, bazı insanlar genomlarının belli bir noktasında “A” bazına, diğerleri ise aynı noktada “G” bazına sahip olabilirler. Eğer söz konusu fark bu insanların sağ kalmalarına ve üremelerine etki etmiyorsa bu değişkenler uyarlanım değil, sadece mutasyon ya da genetik sürüklenme ile meydana gelmiş nötral (etkisiz) değişikliktir. Genetik değişkenliğin büyük bir kısmının nötral ve uyarlanım olmayan şekilde oluştuğu fikri nötral kurama ilham vermiştir.

Uyarlanımı tanımlamak

Nötral kuram

Gomphothere resmi Florida Museum of Natural History; Sukabağı meyvesi fotoğrafı Sara Herbert’in izniyle, (Virginia Commonwealth University) kullanılmıştır.