 |
|
P1:bilimin dogasi 06
Bilimin özellikleri
Bilimin vardığı sonuçlar, geçici olmakla birlikte güvenilirdir.
Bilim sürekli gelişmekte olan bir süreçtir ve vardığı sonuçları her zaman değişebilirdir. Fakat tıpkı “kuram” kelimesinin bir bilim insanı için özel bir anlamı olduğu gibi, “değişebilir” kelimesinin de öyle bir anlamı vardır. Bilimin vardığı sonuçlar, “gerçek yanıt çıkagelene kadar” geçicidir ve değişebilir anlamına gelmez. Bilimin sonuçları, olguya dayanan içerik ve düşünüşlerinde sağlam temellidir ve onlara “değişebilir” denmesinin tek sebebi tüm fikirlerin incelemeye açık olmasını anlatmak içindir. Bilimde, atomların, hücrelerin, yıldızların doğası veya Yerküre’nin tarihi gibi fikirlerin geçiciliği, bilim insanlarının, yeni kanıtlar ortaya çıktıkça fikirlerini değiştirme gönüllülüklerine yapılan bir atıftır.
Bilim demokratik değildir.
Bilimsel fikirler uzaktan ve yakından incelemeye tabidir, fakat kimse oylama yapmaz. Eğer levha tektoniği sorusu yirminci yüzyılın başlarında ilk defa ortaya atıldığında demokratik yollardan karara bağlansaydı, bugün yerkürenin zemininin kökenlerine dair çoğunlukla hiç bir açıklamamız olmazdı. Bilimsel fikirler, kanıtlar temel alınarak kabul veya reddedilirler.
 Bilim oylamayı değil kanıtları temel alır.
|
Bilim dogmatik değildir.
Bilimsel girişim veya literatürdeki hiçbir şey inancı gerektirmez. Birisinden kimi fikirleri sadece inançla kabul etmesini istemek, bu fikirler “uzmanlar” tarafından beyan edilmiş bile olsalar, bilimsel değildir. Bilim insanları, duyularımıza güvenebileceğimiz düşüncesi gibi çeşitli varsayımlarda bulunsalar da, bilimsel açıklamalar ve varılan sonuçlar sadece sağlam temelli oldukları ve incelemeler karşısında ayakta kalabildikleri ölçüde kabul edilirler.
Bilim ahlaki ve estetik seçimler yapamaz.
Bilim insanları, anatomilerinden, DNA’larından ve fosillerinden yola çıkarak, çiçekli bitkilerin ilişkilerini çıkarsayabilirler ama bir gülün bir papatyadan daha güzel olduğunu bilimsel olarak ileri süremezler. İnsan oldukları için, gezegenimizin tüm bireyleri gibi bilim insanlarının da ahlaki ve estetik yargı ve seçimleri vardır ama bu tercihler bilimin bir parçası değildir.
|
|
Ahtapot resmi, Gustav Pauley’nin izniyle; Bilimsel arazi çalışması resmi UCMP’den David Smith’in izniyle kullanılmıştır.
|
|
|
